Tóm tắt: Giới thiệu khái quát về "xứ" và "xứ Nghệ. Trình bày những khác biệt về tự nhiên và nhân văn trong xứ Nghệ như: Vị trí địa lý, giới hạn, diện tích tự nhiên, địa thế, địa chất, địa hình, khí hậu, sông ngòi, thổ nhưỡng, sinh vật, khai thác điều kiện tự nhiên vào phát triển kinh tế - xã hội, lịch sử định cư, dân tộc thiểu số, tính cách, phong tục, tập quán sinh hoạt, "ngữ Nghệ"