Tóm tắt: Dựa vào những tư liệu hiện có tác giả cho rằng Hội An là điểm xuất phát truyền giáo buổi đầu, lập giáo đoàn tại Nước Mặn và Cha Bề trên Buzomi và hai linh mục của giáo đoàn là ông Pina và Borri là những giáo sĩ Dòng Tên đi tiên phong trong việc sáng chế ra chữ Quốc ngữ, thời gian đầu đến Việt Nam sống, hoạt động truyền giáo và học tập, nghiên cứu, phiên âm chữ Quốc ngữ đều ở Nước Mặn, có thể coi Nước Mặn là nơi phôi thai, điểm khởi nguyên chữ Quốc ngữ